Cito begrijpend lezen

LOVS De toetsen Begrijpend lezen voor groep 8 maken deel uit van het Leerling- en onderwijsvolgsysteem (LOVS) Begrijpend lezen. Met de toetsen Begrijpend lezen kunt u het niveau van de leesvaardigheid van leerlingen in groep 3 tot en met groep 8 vaststellen. U kunt de scores die uw leerlingen op de toetsen Begrijpend lezen behalen tevens vergelijken met de scores van een landelijke referentiegroep. Deze vergelijking kunt u zowel voor de individuele leerling als voor de groep als geheel maken. Ook kunt u de scores van uw leerlingen gebruiken om te zorgen voor een optimale afstemming tussen hun leesvaardigheidsniveau en de begrips-moeilijkheid van leesteksten. Bovendien maakt de meettechniek die aan de toetsen ten grondslag ligt het u mogelijk om de scores van een leerling op de verschillende toetsen, op verschillende momenten afgenomen, onderling te vergelijken. Dit stelt u en uw collega's in het team in staat om de ontwikkeling van leerlingen op het gebied van het begrijpend lezen over de leerjaren heen te volgen. Mede op basis van de toetsresultaten van de leerlingen kunt u het onderwijs op groepsniveau en schoolniveau volgen en evalueren en zo nagaan of uw school beantwoordt aan de doelstellingen die u nastreeft. In hoofdstuk 5 van deze handleiding kunt u hier meer over lezen. 

Het toetsen van leesvaardigheid Natuurlijk is het maken van opgaven begrijpend lezen iets anders dan het gewone alledaagse (begrijpend) lezen van teksten. Toch zeggen de scores die leerlingen op de toetsen Begrijpend lezen behalen ook veel over het 'echte' lezen. Leerlingen die in het dagelijks leven moeilijkere teksten kunnen lezen, zullen over het algemeen beter op deze toetsen presteren dan leerlingen die minder moeilijke teksten kunnen lezen. Dat is niet zo vreemd: het merendeel van de opgaven in de toetsen sluit goed aan bij reële leestaken. De meeste kennis en vaardigheden die bij het lezen van teksten een rol spelen, zijn ook nodig bij het maken van de opgaven in de toetsen Begrijpend lezen. Het maken van deze toetsopgaven mag dan iets anders zijn dan het gewone alledaagse lezen, toch geven de toetsen Begrijpend lezen een goed beeld van de ontwikkeling van de leesvaardigheid en van de verschillen die er op dit punt tussen leerlingen bestaan. De scores van de leerlingen op de toetsen geven aan hoe goed zij datgene wat ze in de lessen begrijpend lezen geleerd hebben, beheersen en kunnen toepassen; ook in andere en voor hen soms nieuwe situaties, met andere dan de gebruikelijke tekstsoorten en met andere dan de gebruikelijke vraagvormen. In die zin zijn de toetsen Begrijpend lezen onafhankelijk van de op school gebruikte leesmethode en zijn de toetsen dus naast iedere methode te gebruiken. De toetsen Begrijpend lezen voorzien bovendien in een brede dekking van de kern-en tussendoelen. De toetsen bestaan uit meerkeuzeopgaven die in alle gevallen betrekking hebben op teksten. Er worden verschillende teksttypen en -genres gebruikt en er worden meerdere opgaventypen en -vormen gehanteerd. Zo staat in een deel van de opgaven de inhoud van de tekst centraal: de feiten en gebeurtenissen — al dan niet verzonnen — waarover de tekst gaat. Maar ook heel belangrijk voor de betekenis van een tekst zijn de kenmerken van de taalgebruiksituatie waarin gecommuniceerd wordt. Van leerlingen wordt verwacht dat ze iets kunnen zeggen over de schrijver, zijn doelen en zijn publiek (de lezers). Ook hieraan is daarom een deel van de opgaven gewijd. 

Het leesproces Lezen is het geheel van processen waarin een tekst betekenis krijgt. Vroeger ging men ervan uit dat de betekenis vooral in de tekst zelf besloten lag. Tegenwoordig nemen we aan dat de betekenis in ieder geval deels in het hoofd van de lezer wordt gevormd. De lezer construeert de betekenis van een tekst dus op basis van de tekst 

9